Pytanie „czym jest sen?” rzadko pojawia się w naszych głowach. Warto jednak na nie odpowiedzieć, a przede wszystkim zainteresować się, jaki powinien być dobry sen. Jest on ważną składową zdrowia, należy więc rozwiać wszelkie wątpliwości na ten temat.
Czym jest sen? – odpowiedź na to pytanie jest dość złożona. Podczas snu dochodzi do wyłączenia świadomości i spowolnienia procesów życiowych człowieka. Wówczas zwalnia praca serca, obniża się ciśnienie krwi i liczba oddechów. Dochodzi również do obniżenia temperatury ciała. Wszystko to ma na celu zapewnienie warunków do jak najlepszej regeneracji organizmu i właśnie na to poświęcana jest energia w czasie snu. Dobry sen ma za zadanie przygotować nasz organizm do obciążeń, które czekają następnego dnia. Należy więc zadbać o to, aby zarówno długość, jak i jakość naszego snu były jak najlepsze.
Długość snu uzależniona jest od wieku. Osoba dorosła powinna spać przynajmniej sześć godzin bez przerwy w nocy, natomiast u dzieci czas ten może być nawet dwa razy dłuższy. W wieku dojrzewania zalecane jest około 9 godzin snu na dobę. Dzięki zmniejszeniu zużycia energii na procesy życiowe, podczas snu zwiększa się efektywność procesów wzrostu i regeneracji. Dobry sen pozwala na szybkie procesy odnowy wszystkich układów w ciele człowieka, a także stwarza doskonałe warunki do tworzenia nowych połączeń nerwowych. Sprzyja to rozwojowi pamięci, zdolności koncentracji i nauki. Przy niespokojnym śnie lub jego niedoborze mamy do czynienia z wieloma niepokojącymi zjawiskami. Oprócz szybkiej utraty koncentracji i wzrastającego rozkojarzenia, pojawiają się zaburzenia nastroju, pamięci, a nawet omamy wzrokowe i słuchowe. Dochodzi również do zaburzeń układu odpornościowego i gospodarki hormonalnej, skłonności do otyłości, spowolnienia reakcji
i obniżenia logicznego rozumowania. Dobry sen jest więc niezwykle ważny dla prawidłowego rozwoju oraz utrzymania zdrowia w równowadze.
Kolejne pytanie brzmi, czym jest sen dla układu ruchu? Podczas czynności dnia codziennego zachodzi obciążanie układu mięśniowo-szkieletowego, dotyczy to każdego stawu, a najbardziej narażony na przeciążenia jest kręgosłup. Krążki międzykręgowe, które łączą kręgi kręgosłupa, pełnią ważną funkcję amortyzującą. W ciągu dnia ulegają one obniżeniu, ponieważ budujący je kolagen traci elastyczność poprzez odpływ wody. Wówczas kręgi zbliżają się do siebie, dochodzi do osłabienia funkcji amortyzującej i narażenia na tarcie. Dobry sen ma za zadanie odwrócenie tego zjawiska. W pozycji leżącej i przy rozluźnionych mięśniach przykręgosłupowych ciśnienie w krążkach międzykręgowych ulega znacznemu obniżeniu. Dzięki temu prawidłowy sen pozwala na redukcję obciążenia i rano kręgosłup znów jest gotowy do pełnienia funkcji podporowej. Podobna zależność ma miejsce w innych stawach układu ruchu. Kości budujące staw pod obciążeniem masy ciała i siły grawitacji zbliżają się do siebie, co skutkuje zwiększonym ciśnieniem wewnątrzstawowym, może wywoływać ból i stan zapalny. Dobry sen powinien stworzyć warunki do jak największego rozluźnienia elementów aparatu ruchu, takich jak mięśnie i więzadła. Dochodzi wówczas do oddalenia od siebie segmentów ruchowych, a jednocześnie swobodnego przepływu płynu stawowego, przesączu tkankowego, a także krwi i limfy w naczyniach.
Zastanawiając się nad tym, czym jest sen, warto przypomnieć sobie anatomię własnego ciała. Nawet, gdy nie czujemy dużego zmęczenia, nasz organizm potrzebuje czasu i odpowiednich warunków do regeneracji. Dobry sen, oprócz fizjologicznej odnowy układu ruchu, zapewnia sprawne funkcjonowanie układu nerwowego i rozwój pamięci w każdym wieku. Sen jest więc niezwykle ważną częścią naszego życia i w żadnym wypadku nie należy go lekceważyć.